Het voorjaar staat in het teken van nieuw leven, een nieuwe cyclus. Alles begint weer te bloeien, de lammetjes huppelen rond en er zwemmen al jonge eendjes in vijver. Ook voor de koning van het bos start er in het vroege voorjaar een nieuwe cyclus. Het gewei van het edelhert zal afvallen. Ik probeer al een tijdje een roedel herten te vinden om dit op de foto vast te leggen. Vanochtend vroeg nog maar eens geprobeerd en op de Hoge Veluwe kwam ik zo’n groepje tegen. Bij sommige herten zijn de geweien al gevallen en begint het alweer te groeien. Maar er lopen er ook nog een aantal tussen met een vol gewei op het hoofd. Zoals op de foto hieronder te zien is.
Een hert dat zijn gewei verliest is zich hiervan heel bewust en maakt weleens rare sprongen zoals op dit filmpje van Natuurmonumenten is te zien. Het afwerpen van het gewei gebeurt ieder jaar opnieuw. Het valt af en begint vrijwel direct weer met groeien vanaf de rozenstokken (verdikking op het hoofd). Het nieuwe gewei heeft in het begin een basthuid. Deze fluweelachtige huid zit vol met bloedvaten wat ervoor zorgt dat het gewei weer kan aangroeien. Op onderstaande foto zie je herten waar het gewei weer is gaan groeien.
Bij een jong hert begint na ongeveer 11 maanden het eerste gewei te groeien. Dit is niets meer dan twee stangetjes op het hoofd. Zo’n hert heet een spitser. Hieronder te zien op de foto die ik een tijdje geleden heb gemaakt bij Hoog Buurlo (Staatsbosbeheer).
Als het gewei na enkele maanden is volgroeid, zal de huid afsterven en is er een heel nieuw gewei te zien. Het afsterven van de basthuid zorgt bij herten vaak voor jeuk en ze gebruiken vaak bomen en struiken om de huid zelf te verwijderen.
Met het nieuwe gewei hebben ze een vers wapen op het hoofd om te kunnen imponeren. De cyclus is weer rond. Een gewei bestaat trouwens uit enden (ook wel takken genoemd). Vaak denkt men hieraan de leeftijd te kunnen zien. Dit is een misverstand. Een gewei van een hert is eigenlijk altijd hetzelfde. Het gewei is van de buitenkant hard en vind ik het beste te vergelijken met bot (been). De binnenkant bestaat uit een soort poreus membraan waardoor de bloedvaten hebben gelopen. De enden (takken) van een geweistang hebben allen ook een naam. Van beneden naar boven begint het bij de rozenkrans, dan volgen oogtak, ijstak, middentak en bovenaan de kroon. De kroon bestaat uit meerdere (kleine) enden. Zoals je in de foto hieronder kan zien.
Mocht je tijdens een wandeling een gewei vinden, dan wordt er eigenlijk verwacht dat je het inlevert omdat de desbetreffende natuurorganisatie het als eigendom ziet. Zou ik dat doen?! Daar laat ik mij maar niet over uit….
Onderweg op de Veluwe 